“Hikayeden daha kutsal bir şey yoktur”
Başrollerini Nicholas Hoult ve Kevin Spacey‘nin paylaştığı “Çavdar Tarlasındaki Asi” filmi içinden bir nükte (anektod). Salinger’in Edebiyat fakültesindeki öğretmen’inin (Kevin Spacey) ders içinde öğrencilerine verdiği mesaj. Film,dünya edebiyatının baş yapıtlarından biri olan “Çavdar Tarlasındaki Çocuklar” romanının yazarı J.D. Salinger’in hayatını konu ediyor. Spacey devam ediyor sonra; “Kutsal kitaplardaki (kuran, incil, tevrat) kıssalar o kadar güçlüdür ki insanlar Tanrı tarafından yazıldığını o yüzden bilir ve inanırlar”.
Sonra öğrencisi Salinger’e iç sesinin çok güçlü olduğunu söyleyecektir. Bu da onun hikayesinin önüne geçmektedir. Yazar olarak ilk anda başarısızlığının temeldeki sebebi de budur. Öncelikle hikaye çok güçlü olacak ve yazarın egosu hikayenin önüne geçmeyecektir. Ancak o zaman etkili olacak ve beğenilerek okunacaktır.
Gelin şimdi bu diyaloğu aynı şekilde kendi mesleğimiz üzerinden de yürütelim. Genel olarak tüm mesleklere uyarlanacak altın nasihatler var işin içinde. Tasarım çerçevesinden baktığımızda süreçte asıl olan tasarımdır (mekan, bina, obje). Bu yüzden tasarımın güçlü olması önemlidir. “İç sesin güçlü çıkması”, yani egonun güçlü olarak ön plana çıkması tasarımın önüne geçecektir. “Aksi taktirde okuyucuya iyi bir deneyim yaratmak yerine kendi egonu sergilemiş olursun”.
Hakikaten çevremize bu gözle baktığımızda da bunu yakinen gözlemlemiyor muyuz. Gerçekten güçlü, etkileyici tasarımlar, mekanlar görüp hayran oluyoruz. Adeta bizi büyüleyen, bazen sarsan bir deneyim yaşıyoruz. Yada eğri büğrü binalar, abartılı, özenti mekanlar görüyor ve yadırgıyoruz. Deyim yerindeyse “Kendi çalıyor kendi oynuyor” demenin meslekte vücut bulmuş hali.
Sanki “ben en iyisiyim, yada olmalıyım” yerine “ben en iyisini yapıyor olacağım” demek, bizi kurtaracak bir can simidi gibi…
“Hikayede ki olayların etkili olmasına ihtiyacımız var”. Yani tasarımda temanın, konunun ve etrafındaki unsurların etkili, katmanlı ve çarpıcı olması, tasarımı gerçekten güçlü yapacaktır. “Yazarın kendi iç sesini kullanarak hikayeyi kendine özgü ve eşsiz bir hale getirmesi” meselesi ise yorumlanamayacak kadar net ve açık bir mesaj biz tasarımcılara.
Sonrasında ise yapmamız gereken insanları derinden etkileyerek, harekete geçirerek, onlara aşkın (tasarımın) ne olduğunu göstermek” ve kendi hikayemizi yazmak…
Esen kalın.
Kadir Biçer
End. Ür.Tas.
Y.İç Mimar